Overstroomingen : hoe kunnen werkgevers helpen - Vrijgevigheid is geen loon (Trends 29-7-2021)

Nu de overstromingen vele Belgen hebben getroffen, is het moment gekomen voor de werkgevers om zich te herinneren dat het mogelijk is werknemers te helpen door hen een gift met vrijstelling van sociale zekerheid en belastingen toe te kennen.

Een verwoest of overstroomd huis, meubels, kleren, auto... Voor sommige mensen moet een heel leven opnieuw worden opgebouwd na een ramp zoals België zojuist heeft meegemaakt. Natuurlijk komen de verzekeringsmaatschappijen meestal tussenbeide, maar de dekking is niet altijd volledig en zelfs als de zaak snel wordt afgehandeld, moet men toch de middelen vinden om in tussentijd te leven.

Dit is een goed moment om eraan te herinneren dat het voor een werkgever in uitzonderlijke omstandigheden mogelijk is om een werknemer een vrijgevigheid te maken om te helpen. Dit kan gebeuren door middel van een geldelijke of een materiële vrijgevigheid.

Een vrijgevigheid is geen loon

Ter herinnering: vanuit het standpunt van de sociale zekerheid is het loon elk voordeel in geld of in geld waardeerbaar "waarop de werknemer ingevolge zijn dienstbetrekking recht heeft ten laste van de werkgever” (art. 2 van de wet van 12 april 1965). Vanuit fiscaal oogpunt is het loon alles wat rechtstreeks of onrechtstreeks voortkomt uit arbeid in dienst van een werkgever, d.w.z. wedden, lonen en alle soortgelijke beloningen (premies, gratificaties) alsmede voordelen van alle aard die worden verkregen uit hoofde van of ter gelegenheid van de uitoefening van de beroepsactiviteit (art. 30 en 31 van het WIB 1992).

Zoals het Hof van Cassatie heeft bevestigd, is een voordeel dat door een werkgever wordt toegekend naar aanleiding van bijzondere gebeurtenissen, zoals een persoonlijk blijk van sympathie of waardering vanuit de werkgever of een bijzondere gebeurtenis in het privé- of gezinsleven van de werknemer, en dat dus geen tegenprestatie voor arbeid is, geen loon in de juridische zin van het woord.

Het is daarom noodzakelijk dat een dergelijke vrijgevigheid geen verband houdt met het werk, niet het gevolg is van een wettelijke of contractuele verplichting of zelfs een gewoonte/traditie binnen het bedrijf, en dat zij verband houdt met een bijzondere en uitzonderlijke gebeurtenis in het leven van de werknemer en spontaan wordt toegekend.

Formaliseer uw vrijgevigheid!

De betaling van een uitzonderlijke vrijgevigheid aan werknemers die het slachtoffer zijn geworden van noodweer, om hen door deze moeilijke omstandigheden heen te helpen, kan zeker worden gekwalificeerd als een vrjgevigheid met vrijstelling van sociale zekerheid en belastingen. Dit geldt ongeacht of het om geld of goederen gaat en ongeacht de waarde van de vrijgevigheid, mits deze niet in de plaats komt van een normaal verloningselement (bijv. een bonus).

In haar instructies aan de werkgevers vermeldt de RSZ het voorbeeld van een vrijgevigheid die aan een werknemer wordt uitbetaald na grote brandschade aan zijn woning. Er zij aan herinnerd dat een dergelijke vrijgevigheid niet op de loonfiche of op de fiscale fiche moet worden vermeld, maar wel bij de verworpen uitgaven.

Vanuit praktisch standpunt is het raadzaam een dergelijke vrijgevigheid, de context ervan en de wil om te geven van de werkgever vast te leggen in een schriftelijk document, bv. een brief aan de werknemer waarin de redenen voor dit gebaar worden uitgelegd.

Christophe Delmarcelle