Geblokkeerd in Oekraïne? Wat zijn de gevolgen voor werkgever en werknemer? (Echo 8-3-2022)

anwege de ernstige gebeurtenissen die momenteel in Oekraïne plaatsvinden, kunnen sommige werknemers van Belgische bedrijven die daar zijn voor kortstondige opdrachten of langere verblijven, vastzitten.

Wat zijn in een dergelijke situatie de verplichtingen van de werkgever en de werknemer, en welke gevolgen heeft dit voor de arbeidsovereenkomst?

De werkgever is onderworpen aan verschillende verplichtingen op het gebied van welzijn op het werk en preventie van zowel fysieke als psychische risico's, zoals vastgelegd in de Code van het Welzijn op het Werk. In dit kader moet de werkgever in principe zijn werknemer bij het begin van de gebeurtenissen hebben teruggeroepen en hem/haar hebben geadviseerd, of zelfs bevolen, om het land zo snel mogelijk te verlaten of zich in elk geval in veiligheid te brengen in een minder blootgestelde regio.

De werkgever moet ook de nodige maatregelen nemen om zijn werknemer te ondersteunen, zoals het bieden van hulp en advies over de te nemen stappen en, indien nodig, het sturen van geld, materialen of voedsel, voor zover mogelijk. Het gaat niet alleen om het voorkomen van risico’s, maar ook om het beperken van de gevolgen als deze zich voordoen.

De werknemer moet, voor zover mogelijk, de werkgever op de hoogte brengen van zijn/haar situatie en eventuele onmogelijkheid om het werk te hervatten, en de werkgever op de hoogte houden van de ontwikkelingen. Het is raadzaam om bewijs van deze melding te bewaren (e-mail, fax). Als de werknemer de werkgever niet kan waarschuwen, kan de werkgever dan contractbeëindiging wegens werkverlating inroepen? De werkgever kan dit proberen, maar rechters zullen, zeker in de context van de gebeurtenissen in Oekraïne, weinig geneigd zijn om te aanvaarden dat het niet onmiddellijk informeren van de werkgever neerkomt op contractbeëindiging.

Contractuele verplichtingen, met name in verband met de voorwaarden van de opdracht of detachering, moeten ook worden herzien om de voorwaarden voor de terugkeer van de werknemer en de door de werkgever te dekken kosten te verduidelijken.

De omstandigheden in Oekraïne kunnen, afhankelijk van de locatie van de werknemer, een geval van overmacht vormen, namelijk een onvoorziene gebeurtenis buiten de wil van zowel de werkgever als de werknemer, die de uitvoering van het contract tijdelijk of permanent, geheel of gedeeltelijk onmogelijk maakt.

L'Echo, 8-3-2022